Karaciğer kanseri, karaciğerde bulunan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Karaciğer kanseri primer (karaciğerin kendisinde başlayan) veya sekonder (vücudun başka bir bölgesinden karaciğere yayılmış) olabilir. Primer karaciğer kanserinin en yaygın türü hepatoselüler karsinomdur.
Karaciğer Kanserinin Belirtileri:
Karaciğer kanserinin belirtileri genellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde ortaya çıkar ve şunları içerebilir:
- Karın bölgesinde sağ üst kısımda ağrı veya hassasiyet.
- Karında şişlik (asite bağlı).
- İştah kaybı ve ani kilo kaybı.
- Sarılık (cilt ve gözlerde sararma).
- Bulantı ve kusma.
- Genel halsizlik ve yorgunluk.
- Kaşıntı.
- Beyaz renkli dışkı ve koyu renkli idrar.
- Sık sık enfeksiyonlar.
Karaciğer Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Karaciğer kanseri teşhisi için çeşitli yöntemler kullanılır:
- Fiziksel Muayene ve Anamnez: Doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve belirtilerini değerlendirir.
- Kan Testleri: Alfa-fetoprotein (AFP) testi gibi belirteçler karaciğer kanserine işaret edebilir.
- Görüntüleme Testleri: Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve PET taramaları ile karaciğerdeki anormallikler incelenir.
- Biyopsi: Karaciğerden alınan küçük bir doku örneği mikroskop altında incelenir.
Karaciğer Kanserinde Beslenme ve Diyet:
Karaciğer kanseri olan hastalar için beslenme çok önemlidir. Karaciğer fonksiyonlarının bozulmuş olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır:
- Protein ve Kalori Dengesi: Yeterli protein alımı kas kaybını önlemek için önemlidir, ancak fazla protein karaciğeri zorlayabilir. Bu nedenle dengeli bir diyet planı yapılmalıdır.
- Tuz Tüketimi: Asiti kontrol etmek için tuz alımı sınırlı olmalıdır.
- Yeterli Sıvı Alımı: Karaciğer fonksiyonlarını desteklemek ve dehidratasyonu önlemek için su ve sıvı alımı önemlidir.
- Alkolden Kaçınma: Alkol karaciğer üzerinde toksik etki yapabilir ve hastalığı kötüleştirebilir.
- Doğal ve Taze Gıdalar: İşlenmiş gıdalardan, katkı maddelerinden ve rafine şekerlerden kaçınılmalıdır.
Karaciğer Kanseri Tedavisi:
Tedavi, kanserin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve karaciğerin ne kadar iyi çalıştığına bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Cerrahi Müdahale: Tümörün ve çevresindeki sağlıklı dokunun çıkarılması. Erken evrelerde ve tek bir yerde lokalize olan kanserlerde etkili olabilir.
- Lokal Tedaviler: Radyofrekans ablasyonu (RFA), mikrodalga ablasyonu ve alkol enjeksiyonu gibi yöntemlerle tümörler lokal olarak tedavi edilebilir.
- Transarteriyel Kemoembolizasyon (TACE): Kemoterapötik ajanların doğrudan tümör bölgesine verilmesi.
- Radyasyon Tedavisi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
- Hedefe Yönelik Tedaviler: Sorafenib gibi ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini durduran spesifik molekülleri hedef alır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kansere karşı güçlendiren tedavilerdir.
- Karaciğer Nakli: Uygun hastalar için karaciğer nakli seçeneği de düşünülebilir.
Ne Yapmalı?
- Erken Teşhis: Karaciğer kanseri genellikle ileri evrelerde teşhis edildiğinden, risk faktörleri olan bireylerin düzenli taramaları önemlidir.
- Düzenli Kontroller: Kronik karaciğer hastalığı veya siroz gibi durumları olan bireyler düzenli olarak doktor kontrollerine gitmelidir.
- Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve alkol ve sigaradan uzak durmak koruyucu olabilir.
- Doktor Tavsiyesine Uyun: Tedavi ve diyet planı mutlaka uzman bir doktor veya diyetisyen tarafından düzenlenmelidir.
Karaciğer kanseri gibi ciddi bir hastalıkla ilgili detaylı bilgi ve tedavi planı için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.